Sá sùng Quan Lạn- Minh Châu ( Vân Đồn, Quảng Ninh) là một trong nhiều loại đặc sản rất quý và có giá trị kinh tế cao ở vùng đất địa đầu Đông Bắc này. Sá sùng có nhiều ở vùng biển Vân Đồn và Móng Cái của tỉnh Quảng Ninh, ngoài ra Sá sùng còn có ở nhiều vùng biển miền Trung và miền Nam ( như Cam Ranh, Cần Giờ…); nhưng nổi tiếng hơn cả vẫn là Sá sùng ở vùng biển Vân Đồn, Quảng Ninh.

Sá sùng sống trong hang sâu dưới cát nên có vị mặn, tính lạnh, có công dụng bổ dưỡng phần âm và giải nhiệt; làm mát phổi và cải thiện công năng tỳ vị; thường được dùng để chữa các chứng bệnh như: nóng bốc ở tầng sâu bên trong, sốt về chiều, đổ mồ hôi trộm, tiểu nhiều về đêm … đặc biệt tốt cho trẻ em và nam giới. Chính vì những giá trị dinh dưỡng tự nhiên đó mà Sá sùng đứng đầu trong các loại đặc sản đắt giá nhất của Quảng Ninh.
Sá sùng tươi sào với tỏi tươi, nấu canh là nốt; Sá sùng khô đem rang, khi chín có màu vàng có hương thơm thanh đậm đà … đó đều là những món ăn mang đậm nét truyền thống của người dân vùng Đông Bắc Quảng Ninh.

Sá sùng ngon là loại đều con, mình dày, mình trắng ngà được làm sạch sẽ và ngửi có mùi thơm đặc trưng; sá sùng có màu xanh nhạt, có lấm tấm trắng, nhỏ vụn… là loại đã để lâu, bị mốc, rang không thơm và khi ăn rất nhạt; loại Sá sùng có màu trắng trong, mình mỏng ngửi không có mùi thơm đặc trưng thì đích thị là Sá sùng Trung Quốc, loại này đã được tẩy trắng, giá thành không cao dễ gây nhầm lẫn cho khách hàng.
Cách chế biến Sá sùng khô cũng thật đơn giản: (1) Sá sùng khô, vặn hết vòi có chứa sạn, cho lên chảo rang vàng đều, trút ra rổ sát cho hết sạn bám lại và sau đó cho lên bếp rang nhỏ lửa một lần nữa, có thể cho thêm ít dầu ăn cho Sá sùng phồng và ròn ( lưu ý không để quá lửa hoặc ỉu quá). Sá sùng vừa mềm lại ròn, có vị béo, rai rai và ngọt đậm đà … sẽ làm thực khách nhớ mãi không thôi; (2) Một lượng nhỏ Sá sùng khô rang lên, cho vào túi rũ sạch phần cháy và cho vào nồi nước dùng sẽ làm nồi nước có hương vị đậm đà và trong hơn. Người ta thường bảo: Sá sùng là hồn của nồi nước phở thời chưa có nhiều gia vị; chỉ cần 5-6 con Sá sùng khô cách làm như trên bỏ vào nồi nước phở bằng cà khối lượng lớn hạt nêm và mì chính…; (3) Kinh nghiệm dân gian còn dùng Sá sùng khô, nướng giòn xay thành bột thật mịn, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 6-10mg với nước ấm hoặc rượu để bổ thận ích tinh, chữa yếu sinh lý … hoặc dùng Sá sùng hấp với lá Dâm dương hoắc để chế thành món ăn bài thuốc có tác dụng bồi bổ ngũ tạng, tráng dương, tăng cường khí lực; (4) Sá sùng khô nướng giòn, xay thành bột thật mịn, khi nấu cháo hoặc bột cho một thìa nhỏ cafe vào nấu cùng (không nên cho nhiều, trẻ con sẽ bị táo bón); Bà mẹ đang thời kỳ cho con bú ăn vào sẽ nhiều sữa, trẻ em thời kỳ ăn dặm sẽ mau lớn, cứng cáp…


Đặc sản Sá sùng Quan Lạn ( Vân Đồn, Quảng Ninh) luôn là sản phẩm OCOP làm quà biếu, hoặc mua về sử dụng được nhiều khách tham quan ưa chuộng.

Sá sùng ngon là loại đều con, mình dày, mình trắng ngà được làm sạch sẽ và ngửi có mùi thơm đặc trưng; sá sùng có màu xanh nhạt, có lấm tấm trắng, nhỏ vụn… là loại đã để lâu, bị mốc, rang không thơm và khi ăn rất nhạt; loại Sá sùng có màu trắng trong, mình mỏng ngửi không có mùi thơm đặc trưng thì đích thị là Sá sùng Trung Quốc, loại này đã được tẩy trắng, giá thành không cao dễ gây nhầm lẫn cho khách hàng.
Cách chế biến Sá sùng khô cũng thật đơn giản: (1) Sá sùng khô, vặn hết vòi có chứa sạn, cho lên chảo rang vàng đều, trút ra rổ sát cho hết sạn bám lại và sau đó cho lên bếp rang nhỏ lửa một lần nữa, có thể cho thêm ít dầu ăn cho Sá sùng phồng và ròn ( lưu ý không để quá lửa hoặc ỉu quá). Sá sùng vừa mềm lại ròn, có vị béo, rai rai và ngọt đậm đà … sẽ làm thực khách nhớ mãi không thôi; (2) Một lượng nhỏ Sá sùng khô rang lên, cho vào túi rũ sạch phần cháy và cho vào nồi nước dùng sẽ làm nồi nước có hương vị đậm đà và trong hơn. Người ta thường bảo: Sá sùng là hồn của nồi nước phở thời chưa có nhiều gia vị; chỉ cần 5-6 con Sá sùng khô cách làm như trên bỏ vào nồi nước phở bằng cà khối lượng lớn hạt nêm và mì chính…; (3) Kinh nghiệm dân gian còn dùng Sá sùng khô, nướng giòn xay thành bột thật mịn, uống mỗi ngày 3 lần, mỗi lần từ 6-10mg với nước ấm hoặc rượu để bổ thận ích tinh, chữa yếu sinh lý … hoặc dùng Sá sùng hấp với lá Dâm dương hoắc để chế thành món ăn bài thuốc có tác dụng bồi bổ ngũ tạng, tráng dương, tăng cường khí lực; (4) Sá sùng khô nướng giòn, xay thành bột thật mịn, khi nấu cháo hoặc bột cho một thìa nhỏ cafe vào nấu cùng (không nên cho nhiều, trẻ con sẽ bị táo bón); Bà mẹ đang thời kỳ cho con bú ăn vào sẽ nhiều sữa, trẻ em thời kỳ ăn dặm sẽ mau lớn, cứng cáp…


Đặc sản Sá sùng Quan Lạn ( Vân Đồn, Quảng Ninh) luôn là sản phẩm OCOP làm quà biếu, hoặc mua về sử dụng được nhiều khách tham quan ưa chuộng.
Nguồn: TT XTTM QN