Trong 9 tháng đầu năm 2024, ngành rau quả Việt Nam đã đạt bước tiến đáng chú ý với kim ngạch xuất khẩu lên tới 5,64 tỷ USD, tăng 33,9% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Thành tích này là minh chứng cho sức bật mạnh mẽ của ngành nông nghiệp Việt Nam trong việc khai thác tiềm năng xuất khẩu và mở rộng thị trường.
Sầu riêng Việt Nam “hút hàng” tại thị trường Trung Quốc. (Ảnh: N.H)
Trung Quốc: Điểm sáng của ngành rau quả
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, chỉ riêng tháng 9/2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 917,25 triệu USD, tăng 8,7% so với tháng trước và tăng 37,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, thị trường Trung Quốc đóng vai trò quan trọng, chiếm tới 78% tổng kim ngạch xuất khẩu tháng 9. Các loại trái cây như sầu riêng, chuối, xoài, mít, và chanh leo đã giúp rau quả Việt Nam khẳng định vị thế tại thị trường này.
Dù vậy, sự phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc cũng là tín hiệu cảnh báo. Kim ngạch xuất khẩu sang nhiều thị trường khác như Hà Lan, Hàn Quốc, và Nhật Bản giảm nhẹ, cho thấy cần có sự đa dạng hóa để giảm thiểu rủi ro.
Dự báo tăng trưởng trong những tháng cuối năm
Nhờ yếu tố mùa vụ và điều kiện khí hậu thuận lợi, xuất khẩu rau quả Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong những tháng cuối năm. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhận định rằng mùa đông tại Trung Quốc là thời điểm nhu cầu nhập khẩu tăng cao, trong khi Việt Nam có lợi thế về mùa khô để trồng và thu hoạch.
Ngoài ra, lợi thế địa lý với mạng lưới giao thông đường bộ, đường biển và đường sắt kết nối với Trung Quốc giúp giảm chi phí và thời gian vận chuyển, tạo sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp xuất khẩu.
Thách thức cạnh tranh và giải pháp bền vững
Dù đạt được những kết quả khả quan, ngành rau quả Việt Nam vẫn đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt tại thị trường quốc tế. Nhiều quốc gia, trong đó có Trung Quốc, đã và đang tăng cường diện tích trồng các loại trái cây như thanh long, sầu riêng để tự chủ nguồn cung.
Theo ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật, Việt Nam cần tập trung cải thiện chất lượng sản phẩm, đồng thời nâng cao tính ổn định của sản lượng để đáp ứng yêu cầu từ các nhà nhập khẩu. Đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch cũng là chìa khóa giúp phát triển bền vững và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.
Ngoài ra, việc quảng bá giá trị đặc trưng của trái cây Việt Nam như hương vị, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm cần được đầu tư đúng mức. Khi người tiêu dùng quốc tế, đặc biệt là Trung Quốc, nhận thức được những giá trị này, họ sẽ trở thành khách hàng trung thành, góp phần đảm bảo sự phát triển lâu dài của ngành.
