Năm 2025 được xem là cột mốc quan trọng, khi tỉnh và ngành nông nghiệp quyết tâm “tái định vị” OCOP, không chỉ dừng lại ở số lượng mà còn tập trung vào chất lượng, sản lượng và giá trị gia tăng. Để làm sáng tỏ những trăn trở này, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc trao đổi thẳng thắn với ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Sở NN&PTNT, người “chèo lái” Văn phòng Điều phối NTM tỉnh.
Phóng viên: Thưa ông, có ý kiến cho rằng OCOP Quảng Ninh đang rơi vào tình thế “đi trước nhưng có nguy cơ về sau”. Ông nhìn nhận vấn đề này như thế nào?
Ông Nguyễn Minh Sơn: Nhìn lại chặng đường đã qua, với một địa phương không thực sự có nhiều lợi thế về nông nghiệp, việc Quảng Ninh từng sở hữu hơn 600 sản phẩm OCOP và trên 300 chủ thể tham gia là một nỗ lực đáng ghi nhận. Đó là một thành công!
Tuy nhiên, thực tế hiện tại cho thấy số lượng sản phẩm OCOP của tỉnh đã giảm xuống còn hơn 390. Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng không thể phủ nhận một bộ phận chủ thể đã “ngủ quên trên chiến thắng”, chưa thực sự “bắt nhịp” với những chuyển động mới của chương trình. Biểu hiện rõ nhất là tình trạng sản phẩm hết hạn mà chưa được gia hạn hoặc nâng hạng, cũng như sự “khan hiếm” những sản phẩm OCOP mới đầy đột phá.
Phóng viên: Liệu có phải dư địa phát triển của OCOP Quảng Ninh đã đến giới hạn, thưa ông?
Ông Nguyễn Minh Sơn: Tôi không nghĩ vậy. Sản phẩm OCOP Quảng Ninh không chỉ cần chất lượng tốt, số lượng đảm bảo mà còn phải mang trong mình “hồn cốt” của địa phương, gắn liền với bản sắc văn hóa, lịch sử và con người Quảng Ninh. Những sản phẩm hiện tại đã đáp ứng được những tiêu chí cốt lõi đó. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể kiến tạo thêm những sản phẩm OCOP mới, nảy sinh từ sự phát triển của đời sống kinh tế – xã hội.
Nhưng tôi cho rằng “đất” để OCOP Quảng Ninh “nở hoa” trong giai đoạn này không chỉ nằm ở những sản phẩm hoàn toàn mới, mà còn ở việc “tinh chế” những sản phẩm OCOP thô hiện có. Hãy nhìn vào trà hoa vàng Quy Hoa, một “ngôi sao 5 cánh” cấp quốc gia. Tại sao chúng ta chỉ dừng lại ở dạng bông, dạng lá hay túi lọc? Tại sao không phải là dạng bột, dạng tinh chất, hoặc khai thác giá trị từ những bộ phận khác của cây trà?
Ví dụ như Công ty TNHH Thương mại dịch vụ và XNK Quy Hoa vừa giới thiệu sản phẩm trà hoa vàng dạng búp “Móng rồng Kim Hoa”, một ứng cử viên tiềm năng cho danh sách OCOP hoặc thậm chí là đạt sao nếu đáp ứng các tiêu chí về chất lượng, sản lượng và sự khác biệt. Đây chính là hướng đi mà chúng tôi kỳ vọng sẽ tạo ra “luồng gió mới” cho OCOP Quảng Ninh trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Phóng viên: Vậy cụ thể, ngành NN&PTNT sẽ tham mưu cho tỉnh những kế hoạch và “kịch bản” nào để OCOP Quảng Ninh không bị tụt hậu, thưa ông?
Ông Nguyễn Minh Sơn: Như tôi đã chia sẻ, “chế biến sâu”, tạo ra những sản phẩm tinh chế từ nguồn nguyên liệu OCOP sẵn có là một trong những “mũi nhọn” phát triển của OCOP trong năm 2025. Quảng Ninh đang sở hữu nhiều “viên ngọc thô” đầy tiềm năng như ngọc trai Hạ Long, trà hoa vàng Ba Chẽ và Hải Hà, gà Tiên Yên, lợn Móng Cái, ba kích Ba Chẽ, chả mực Hạ Long, nước khoáng Cẩm Phả, gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều, miến dong Bình Liêu… Chỉ cần thay đổi công thức, làm mới chủng loại, mẫu mã, hoặc “cá nhân hóa” sản phẩm để phục vụ từng phân khúc khách hàng, chúng ta sẽ có những sản phẩm OCOP hoàn toàn mới.
Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ đề xuất tỉnh và các sở, ngành liên quan tăng cường “tiếp thị”, “quảng bá” sản phẩm OCOP đến các thị trường tiềm năng; khuyến khích ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, chế biến và phân phối. Nhưng quan trọng nhất, tôi tin rằng OCOP phải thực sự là một chương trình phát triển kinh tế, sản phẩm OCOP phải có sức cạnh tranh cao, mang lại lợi nhuận cho người tham gia. Khi đó, các chủ thể sẽ tự giác “vào cuộc”, sản phẩm OCOP sẽ tự “vươn mình” trên thị trường trong và ngoài nước, và OCOP Quảng Ninh mới thực sự phát triển bền vững.
Phóng viên: Xin cảm ơn những chia sẻ của ông!
