Nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, phấn đấu đến năm 2025 độ che phủ rừng của tỉnh đạt 55%, tốc độ tăng trưởng của ngành lâm nghiệp từ 5,5-6%, sản lượng khai thác gỗ 350.000-400.000m3, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung triển khai các giải pháp đảm bảo nguồn giống cây lâm nghiệp, nhất là giống cây trồng rừng lâu năm.
Theo thống kê của Sở NN&PTNT, mỗi năm toàn tỉnh cần khoảng 4 triệu cây giống trồng rừng phòng hộ, rừng đặc dụng; 20 triệu cây giống trồng rừng sản xuất; 3.000 cây phân tán tạo cảnh quan đô thị. Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 1 cơ sở sản xuất, nuôi cấy mô và 15 đơn vị có vườn ươm. Theo ông Vũ Duy Văn, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, để đảm bảo nguồn giống cây lâm nghiệp cho kế hoạch trồng rừng hằng năm, Sở NN&PTNT đã tham mưu tỉnh xây dựng các chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất cây giống trên cơ sở bám sát kế hoạch phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và định hướng phát triển lâm nghiệp bền vững. Đồng thời, tham mưu tỉnh trong tăng cường công tác bảo tồn các nguồn gen cây trồng trên địa bàn, phục vụ công tác nghiên cứu, chọn tạo và sản xuất giống.
Cùng với đó, Sở NN&PTNT đã xây dựng chương trình nghiên cứu, sản xuất giống phục vụ cơ cấu lại ngành nông nghiệp với mục tiêu tăng nhanh tỷ lệ sử dụng giống tiến bộ kỹ thuật cho sản xuất đại trà, phù hợp với điều kiện của từng vùng; chú trọng giống bản địa mang tính đặc sản, có khả năng chống chịu với thiên tai, dịch bệnh tốt, tiến tới xuất khẩu một số giống cây trồng rừng là thế mạnh của địa phương. Đồng thời, phục tráng giống cây đặc sản địa phương gắn với xây dựng thương hiệu và chỉ dẫn địa lý như các giống: Giổi, sở, trà hoa vàng, sa mộc… Qua đó, từng bước chủ động nguồn cây giống lâm nghiệp, đảm bảo cho mục tiêu phát triển rừng trên địa bàn tỉnh.
Hiện nay, Trung tâm Khoa học và Sản xuất lâm, nông nghiệp (Sở NN&PTNT) – đơn vị duy nhất trong tỉnh nghiên cứu và sản xuất giống cây lâm nghiệp. Từ nhiều năm nay, Công ty áp dụng thành công công nghệ nuôi cấy mô phục vụ phát triển các dòng bạch đàn và keo mô, cung cấp hàng triệu cây giống chất lượng cho người dân các địa phương trong và ngoài tỉnh. Ông Nguyễn Thái Duy, Giám đốc Trung tâm, cho biết: Bám sát yêu cầu phát triển ngành lâm nghiệp bền vững với hướng trồng rừng gỗ lớn, những năm qua Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng thành công nhiều giống bạch đàn mới như các giống GLSE9, GLGU9, GLU4 có năng suất cao, kháng bệnh tốt bằng kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào thực vật. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng đang tiến hành nghiên cứu các giống gỗ lớn bản địa như lim, giổi, lát… để sản xuất, cung ứng giống cây phục vụ cho yêu cầu trồng rừng gỗ lớn trên địa bàn. Đến hết tháng 10/2022, Trung tâm sản xuất, tiêu thụ trên 2,2 triệu cây mầm, tăng 30,7% so với cùng kỳ năm trước.
Bên cạnh đó, để chủ động cung ứng giống cho người dân trên địa bàn, một số địa phương có diện tích rừng lớn trên địa bàn tỉnh cũng chủ động nguồn giống lâm nghiệp để đảm bảo cho kế hoạch trồng rừng của địa phương. Điển hình như huyện Ba Chẽ đã triển khai các cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân chủ động sản xuất giống cây lâm nghiệp, nhất là những loài cây bản địa có giá trị kinh tế cao. Đến nay, trên địa bàn huyện có 2 đơn vị là Công ty CP Phát triển rừng bền vững (xã Thanh Sơn) và HTX Lâm nghiệp Ba Chẽ thực hiện việc cung ứng cây giống cho người dân. Từ đầu năm 2022 đến nay, các đơn vị này đã ươm thành công trên 600.000 cây lim xanh, giổi xanh bản địa bằng cả phương pháp gieo hạt truyền thống và ghép, nhằm phục vụ trồng 650ha rừng.
Cùng với đó, việc triển khai đảm bảo nguồn giống trồng rừng thời gian qua còn ghi nhận sự đồng hành hỗ trợ tích cực của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Nổi bật: Tập đoàn Sun Group hỗ trợ cây giống trồng rừng gỗ lớn trên địa bàn tỉnh trị giá 5 tỷ đồng; Tập đoàn Amata hỗ trợ TP Móng Cái trồng 10ha rừng gỗ lớn tại thôn Pò Hèn, xã Hải Sơn… Với sự hưởng ứng của các doanh nghiệp, đơn vị đăng ký ủng hộ kinh phí để trồng rừng lim, giổi, lát, với trên 1.500ha lim, giổi, lát được trồng thì có tới hơn 1.000ha được trồng từ nguồn xã hội hóa, vốn của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân.
Để đảm bảo chất lượng cây giống lâm nghiệp, Sở NN&PTNT tiếp tục tập trung thực hiện kế hoạch kiểm tra, kiểm soát tiêu chuẩn, chất lượng và nguồn gốc giống cây trồng lâm nghiệp trên địa bàn; khuyến khích các tổ chức, cá nhân trên địa bàn trồng rừng bằng cây giống lâm nghiệp có nguồn gốc, chất lượng. Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành cấp cây giống, phân bón cho bà con theo đúng tiến độ, thời vụ trồng rừng. Đồng thời, cử cán bộ xuống cơ sở để hướng dẫn người dân kỹ thuật trồng và chăm sóc rừng. Nhờ kiểm soát tốt chất lượng giống cây lâm nghiệp và nâng cao kỹ thuật trồng rừng, tỷ lệ cây sống đạt khoảng 87-90%.
