Từ lợi thế tự nhiên, nhiều năm qua các vùng đất bãi dọc sông Cầm (TX Đông Triều) trở thành môi trường sinh sôi phát triển của con rươi. Con rươi với giá trị cao đã trở thành sinh kế quan trọng của nhiều hộ dân. Việc trồng lúa tại các ruộng rươi khiến rươi càng phát triển, chất lượng tốt hơn, cây lúa cũng hợp với con rươi.
Cấy lúa trên ruộng rươi, mục đích ban đầu của người dân chỉ là tạo môi trường thuận lợi cho con rươi phát triển, lợi nhuận từ cây lúa không phải là chính yếu. Trên các chân ruộng này, người dân hoàn toàn không sử dụng bất cứ chất hóa học nào, vì có thể ảnh hưởng đến con rươi. Bởi vậy năng suất, sản lượng lúa thu được ở các ruộng rươi không cao, chỉ bằng một nửa hoặc 30% so với các ruộng lúa thông thường. Lúa cấy được từ ruộng rươi, người dân dùng để ăn là chính, ít khi bán.
Lúa ruộng rươi chịu ảnh hưởng từ con nước lên xuống, chất đất phù sa mang nhiều dinh dưỡng nên khi thành gạo rất thơm, ngon. Lúa ruộng rươi còn rất sạch, bởi cả quá trình sinh trưởng và phát triển của cây lúa không bị ảnh hưởng bởi chất hóa học, gồm từ phân bón đến thuốc bảo vệ thực vật.
Lúa gạo từ ruộng rươi đang đạt những tiêu chuẩn cao của gạo sạch, an toàn và tốt cho sức khỏe, có thể phát triển trở thành đặc sản. HTX Đặc sản đồng rươi Đông Triều (TX Đông Triều) là đơn vị tiên phong khuyến khích người dân chú trọng phát triển cây lúa trên ruộng rươi như một sản phẩm chính thứ 2 sau con rươi.
3 năm gần đây HTX đã liên kết với nhiều hộ nuôi rươi dọc bờ sông Cầm thuộc các phường Kim Sơn, Hưng Đạo để bao tiêu, thu mua sản phẩm; cung ứng lúa giống, quy trình sản xuất, giám sát và hỗ trợ quá trình thu hoạch trên đồng ruộng. Khâu xay xát, chế biến thành hạt gạo do HTX đảm nhiệm, tạo nên những hạt gạo ruộng rươi. Đây cũng là sản phẩm mà HTX đã xây dựng thương hiệu, năm 2022 được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh. Gạo sạch ruộng rươi của HTX hiện cung không đủ cầu, không có đủ sản lượng để có mặt trên các kênh phân phối thông thường, chỉ xuất hiện ở những đại lý do HTX mở.
Con rươi hiện còn xuất hiện nhiều tại các vùng bãi triều, bờ sông ở khu vực Uông Bí, Quảng Yên. Việc các đơn vị chuyên môn thành công trong sản xuất rươi giống, sản xuất thức ăn cho rươi, đưa ra quy trình nuôi rươi, khả năng phát triển của những vùng rươi ngày càng nhiều, đồng nghĩa với việc sản lượng lúa trồng từ ruộng rươi sẽ ngày càng cao, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thị trường.
Theo báo cáo của Sở NN&PTN, hiện diện tích rươi – lúa ở 3 khu vực Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên là hơn 200ha; trong đó TP Uông Bí mới khai thác diện tích rất nhỏ, có thể tiếp tục mở rộng, trở thành trung tâm nuôi rươi của tỉnh. Đây là cơ sở để người dân có thêm thu nhập từ mô hình rươi – lúa; các đơn vị sản xuất như HTX Đặc sản đồng rươi Đông Triều, có thể phát triển thương hiệu gạo sạch ruộng rươi, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm.
