Con đường sau nhiều năm mong mỏi của người dân thôn Khe Phương (xã Kỳ Thượng, huyện Hoành Bồ) đã được xây dựng bằng nguồn vốn hỗ trợ của chương trình xây dựng NTM. |
Năm 2018, các địa phương giải ngân nguồn vốn chương trình xây dựng NTM cơ bản đạt tỷ lệ cao (98%). Tuy nhiên, vẫn còn một số địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp. Nguyên nhân là do có những dự án khi thẩm định không đáp ứng yêu cầu hoặc triển khai chậm nên không nhận được hỗ trợ; một số dự án không kịp quyết toán do vướng mắc về thủ tục…
Năm 2019, tỉnh tiếp tục bố trí 300 tỷ đồng ngân sách hỗ trợ thực hiện các tiêu chí đảm bảo mục tiêu chương trình xây dựng NTM và OCOP. Cùng với đó, bố trí 500 tỷ đồng hỗ trợ xã, thôn diện đặc biệt khó khăn, hoàn thành mục tiêu Chương trình 135 giai đoạn 2017-2020. Cụ thể, tỉnh đã phân bổ trực tiếp gần 240 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương xây dựng NTM, trong đó đầu tư xây dựng hạ tầng thiết yếu hơn 141 tỷ đồng, chiếm 60%; hỗ trợ các dự án, mô hình phát triển sản xuất trên 94 tỷ đồng, chiếm 39,41%.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng phân bổ trên 60 tỷ đồng cho các sở, ban, ngành cấp tỉnh thực hiện công trình thuộc chương trình xây dựng NTM năm 2019. Hiện mới có 7/18 đơn vị, sở, ngành xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình.
Tuy nhiên, đến nay những khó khăn của năm 2018 trong việc giải ngân nguồn vốn có nguy cơ tái diễn. Do một số địa phương tổ chức hội nghị đánh giá thực hiện chương trình chậm; chưa chủ động trong khâu chuẩn bị đầu tư, dẫn đến công tác phân khai vốn chậm, chất lượng chưa cao, phải điều chỉnh lại nhiều lần. Tỷ lệ phân bổ ưu tiên vốn cho các xã đăng ký đạt chuẩn NTM năm 2019 theo kế hoạch vẫn còn thấp.
Mô hình chăn nuôi gà hiệu quả từ nguồn vốn xây dựng NTM của nông dân huyện Ba Chẽ. |
Lý giải nguyên nhân này, cán bộ phụ trách xây dựng NTM ở một số địa phương cho biết: Cách phân bổ tỷ lệ 40% cho phát triển sản xuất là cứng nhắc, số tiền cho lĩnh vực này không tiêu hết nhưng các hạng mục khác thì thiếu. Tỉnh cũng chưa có cơ chế chi thực hiện xây dựng thôn đạt chuẩn NTM, vườn đạt chuẩn NTM, hộ mẫu; trong khi đây là mục tiêu quan trọng, định hướng xây dựng NTM thời gian tới.
Ngoài ra, tỉnh chưa ban hành cơ chế thưởng bằng công trình để động viên đối với xã, thôn có thành tích tốt trong xây dựng NTM hằng năm để động viên, khích lệ các xã, thôn và người dân. Một số sở, ban, ngành được phân công nhiệm vụ chưa thực sự chủ động xây dựng kế hoạch, hướng dẫn chỉ đạo, kiểm tra đôn đốc địa phương thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM.
Theo ông Vũ Thành Long, Trưởng Ban xây dựng NTM tỉnh, quý I/2019, Ban đã tích cực tham mưu cho Ban Chỉ đạo tỉnh và UBND tỉnh tiếp tục chuyển hướng chỉ đạo theo hướng chuyển từ lượng sang chất; tập trung chỉ đạo xây dựng NTM từ nhà ra ngõ, từ thôn lên xã, huyện; xác định rõ hơn vai trò chủ thể của người dân nông thôn trong việc bàn và quyết định các nội dung, nhiệm vụ xây dựng NTM.
Cùng với đó, tham mưu các văn bản, hướng dẫn quan trọng làm cơ sở trong triển khai nhiệm vụ năm 2019 và cả giai đoạn 2016-2020, như: Tham mưu phân bổ, hướng dẫn sử dụng vốn; tham mưu xây dựng kế hoạch chương trình xây dựng NTM và chương trình OCOP tỉnh; kế hoạch tuyên truyền, tập huấn; tổ chức các hội nghị quan trọng nhằm đánh giá kết quả thực hiện chương trình xây dựng NTM và đề ra phương hướng triển khai thời gian tới. Ngoài ra, các địa phương đã tiến hành rà soát hiện trạng tiêu chí, xây dựng kế hoạch triển khai chương trình, đảm bảo năm 2019 nâng cao chất lượng và tỷ lệ đạt chuẩn trên địa bàn cũng như phấn đấu đưa các xã ra khỏi diện đặc biệt khó khăn.